Γράφει o Διονύσης Βασιλόπουλος
Πρόεδρος του Συλλόγου Φροντίδα

Η ανθρώπινη φωνή, είναι ένα μοναδικό και το πιο φυσικό μουσικό όργανο για επικοινωνία και έκφραση σε κάθε κουλτούρα. Η φωνή μας δίνει την δυνατότητα να αποκτήσουμε επαφή και επικοινωνία και με το περιβάλλον μας αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Αν εστιάσουμε την προσοχή μας στον ήχο και την έκφραση του ήχου της φωνής ανεξάρτητα από τα λόγια, η φωνή γίνεται ένα σπουδαίο εργαλείο για να πάρουμε πληροφορίες για μας και τους άλλους. Η φωνή μας εκφράζει ποιοί είμαστε και πώς νιώθουμε. Αρχέγονοι ήχοι όπως ένα ξέσπασμα, ένα δυνατό κλάμα ή γέλιο ή ένα ουρλιαχτό, ήχοι δηλαδή ελεύθεροι από κοινωνικά πρότυπα και ενδοιασμούς μπορούν να απελευθερώσουν και να αποκαλύψουν στοιχεία για τον εαυτό μας που δεν γνωρίζαμε.

 

Σύμφωνα με την Sanne Storm (ιδρυτικό μέλος του voice forum) πολλές πληροφορίες μένουν ανεκμετάλλευτες γιατί δεν έχουμε μάθει να αποκωδικοποιούμε τους ήχους που παράγουμε και αν μπούμε σε λεκτικό διάλογο τα μηνύματα χάνονται πχ ένας ασθενής που πονάει δεν χρειάζεται να το πει για το καταλάβει ο γιατρός του ή ένα μωρό που κλαίει δεν χρειάζεται να μιλήσει για να καταλάβουμε ότι χρειάζεται παρηγοριά ή ένας ενήλικας που φωνάζει δελ^ χρειάζεται να πει ότι βρίσκεται σε απελπισία.

 

Η φωνή δεν έχει πάψει ποτέ ανά τον κόσμο και ανά τους αιώνες να χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό μέσο. Ακόμα και στη δική μας σύγχρονη δυτική κοινωνία όπου η φωνή δεν θεωρείται επίσημα από την ιατρική ως θεραπευτικό μέσο η επιστήμη της μουσικοθεραπείας και της ηχοθεραπείας την χρησιμοποιεί κατά κόρον. Επίσης πολλές φορές χρησιμοποιούμε θεραπευτικά τη φωνή μας και οι ίδιοι χωρίς καν να το ' γνωρίζουμε. Ένα νανούρισμα σε ένα μωρό που κλαίει, ένα μοιρολόι στον πόνο, ένα τραγούδι σε στιγμές άγχους ακόμα και ένα δυνατό κλάμα για εκτόνωση. Όλα αυτά είναι θεραπευτικές χρήσεις της φωνής που μας προκύπτουν ως επιθυμία αλλά και ως ανάγκη.

 

Η καλλιέργεια της φωνής οδηγεί αναμφίβολα στην καλλιέργεια της ψυχής, και για τους περισσότερους αποτελεί έναν ισχυρό δρόμο προς την αυτογνωσία. Όσο πάλλεται το σώμα μέσω της φωνής, τόσο διαμορφώνεται η ψυχή, και αναγνωρίζουμε βαθύτερα την ύπαρξη μας.

Για όσους ξέρουν να αφουγκραστούν τη φωνή, μπορεί να αποτελέσει οδηγό εσωτερικής κατεύθυνσης αλλά και εργαλείο για απελευθέρωση, εκτόνωση και έκφραση. Μελετώντας και νιώθοντας τις φωνές των * ανθρώπων, μπορούμε πιο εύκολα να μάθουμε πράγματα για αυτούς και να σκιαγραφήσουμε την προσωπικότητα τους. Έτσι λοιπόν, η φωνή μας δεν είναι απλά ένα εργαλείο επικοινωνίας, ή ένα μουσικό όργανο αλλά ένα θαυμάσιο διαγνωστικό και θεραπευτικό μέσο. Είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας, είναι μοναδική όπως τα δακτυλικά μας αποτυπώματα και αντανακλά όχι μόνο τη φυσική μας κατάσταση, αλλά και το διαγνωστικό και συναισθηματικό μας πεδίο. Δεν γίνεται να διαχωρίσουμε την ομορφιά της φωνής από την ομορφιά της ψυχής. Συνδυάζοντας γνώσεις στο τραγούδι, την επιστήμη και τη θεραπευτική, προέκυψε η γνώση για τη θεραπευτική χρήση του ήχου, η οποία εφαρμόζεται σε πάρα πολλές περιπτώσεις παθήσεων, ως συμπληρωματική θεραπεία.

 

Στην αρχαία Ελλάδα βρίσκουμε μια σωρεία αναφορών για ίαση μέσω της φωνής, με σπουδαιότερους θεραπευτές τον Ορφέα και τον Πυθαγόρα. Ο Ορφέας με το τραγούδι του μπορούσε να ανακουφίζει τις ψυχές των ανθρώπων, ενώ επίσης μπόρεσε να κατέλθει στον Άδη, για να φέρει πίσω στον κόσμο την Ευρυδίκη. Οι πυθαγόρειοι “χρησιμοποιούσαν συγκεκριμένες μελωδίες που αποκαθιστούν τα ψυχικά πάθη, την απελπισία και τους δυνατούς πολλούς, και άλλες πάλι για την οργή, τους θυμούς και για κάθε συνήχηση της ψυχής (που νοσεί)”. Ο Πυθαγόρας το ονόμαζε “μουσική ιατρική”. Σύγχρονες προσεγγίσεις, το ονομάζουν “ιατρική των συχνοτήτων”. Οι πρακτικές αυτές βασίζονταν στην αντίληψη ότι ο κόσμος των ήχων και ο εσωτερικός κόσμος της ψυχής συνδέονται και ότι η αρμονία της μουσικής προκαλεί μια συνήχηση της ψυχής. Πανάρχαιοι τρόποι θεραπείας με φωνή που διατηρούνται ακόμη και σήμερα είναι τα νανουρίσματα, τα μοιρολόγια, η ψαλμωδία, τα θρησκευτικά άσματα και η προσευχή.

Σε σωματικό επίπεδο, η φωνή μπορεί άμεσα να χαλαρώσει τις μυϊκές εντάσεις και τους πόνους αλλά και να τονώσει την ενέργεια μας. Χαλαρώνει τις εντάσεις, ζεσταίνει το σώμα, ενώνει όλα τα μέρη του σώματος, μας βοηθάει να εκφραστούμε.

 

Σε ψυχικό επίπεδο, απελευθερώνει άμεσα τους φόβους, τον θυμό και το άγχος. Ισορροπεί και δημιουργεί αρμονία σε όλο το σώμα, το μυαλό και το πνεύμα. Απελευθερώνει και φέρνει στην επιφάνεια παλιά ή απωθημένα μπλοκαρίσματα και συναισθήματα. Κινείται μέσα μας και συμπαρασύρει ότι έχουμε κρατήσει στην ψυχή μας. Αρκεί να μάθουμε να της δίνουμε διέξοδο από το στόμα για να εκφραστεί προς τα έξω.

 

Σε πνευματικό επίπεδο, μας συνδέει με τον εαυτό μας, μας συντονίζει και μας θυμίζει την ταυτότητα μας, αυτό που πραγματικά είμαστε.

Αν και η φωνή αποτελεί μέσο έκφρασης, συνήθως πολλοί άνθρωποι κουβαλούν ιστορικά ντροπής και κριτικής για τις φωνές τους. Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε τη φωνή μας τόσο περισσότερο προβάλουμε την προσωπικότητα μας, και εκφράζουμε τα πιστεύω μας με αυθεντικότητα. Στόχο αποτελεί η απελευθέρωση της φωνής από σωματικές και ψυχολογικές αναστολές ώστε να εκφραζόμαστε ελεύθερα στο τραγούδι, το λόγο και τη ζωή μας γενικότερα.

 

Η φωνή μας λοιπόν δεν είναι απλά εργαλείο επικοινωνίας, ή ένα μουσικό όργανο αλλά ένα θαυμάσιο διαγνωστικό και θεραπευτικό μέσο.

Κύριος τρόπος λειτουργίας της φωνής και του τραγουδιού είναι η απελευθέρωση και η έκφραση, που φέρνουν με τη σειρά τους χαρά, εσωτερική ειρήνη, γαλήνη και ηρεμία.

Εκτός από αυτά, μαθαίνοντας να κουρδίζουμε το όργανο της φωνής, κουρδίζουμε το σύστημα μας σε σωματικό, ψυχικό και πνευματικό επίπεδο. Τα οφέλη μπορεί να είναι πραγματικά απρόσμενα.

Μπορούμε να προστατέψουμε τη ζωτικότητα κάθε οργάνου του σώματος. Με τη φωνητική άσκηση, τα εσωτερικά όργανα δέχονται τα ευεργετήματα ενός παλμικού μασάζ, ενώ παράλληλα ενισχύουν τον ήχο της φωνής.

Βοηθά στην απόκτηση της αίσθησης του εαυτού μας, στην ανάπτυξη της προσωπικής μας δύναμης και αυτοεκτίμησης.

Μπορεί να χαλαρώσει τις μυϊκές εντάσεις και τους πόνους αλλά και να τονώσει την ενέργεια μας.

Απελευθερώνει τους φόβους, το θυμό και το άγχος και καθαρίζει όποιον πόνο έχουμε κρατήσει στην ψυχή μας και θέλουμε να απομακρύνουμε.

 

Από τη γέννηση και μέχρι το θάνατο, χρησιμοποιούμε τη φωνή μας για να εκφράσουμε τις ανάγκες, σκέψεις και συναισθήματά μας, αλλά υπάρχουν επιπρόσθετα στρώματα πληροφοριών που κρύβονται ανάμεσα στις λέξεις που χρησιμοποιούμε. Στην εξέλιξη του ανθρώπου, η γλώσσα κατέκτησε επίπεδα πολύπλοκης αρμονίας και φώλιασε σε δομές εξαιρετικής κομψότητας που μεταφέρουν νόημα και επέτρεψε την κατανόηση του εαυτού και των άλλων.

 

Οτιδήποτε συμβαίνει στο σώμα φτάνει στον εγκέφαλο σας βιοσυχνότητες που επεξεργάζονται, δρομολογούνται και συνθέτουν ερμηνείες, αλλά στη σύγχρονη εποχή, φαίνεται ότι έχουμε πολύ λίγη επίγνωση αυτών των πληροφοριών. Έχουμε σαν είδος ξεχάσει, ή αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε μεγάλο μέρος των εγγενών ικανοτήτων μας να σταχυολογούμε πληροφορίες για τους άλλους απλά από την ακρόαση της φωνής;

 

Είναι η ιδέα ότι έχουμε κυριαρχία στη ζωή μας μέσω των σκέψεων και προθέσεών μας ένα ουσιαστικό γεγονός του ανθρώπινου πνεύματος; Έχουμε αναπτυχθεί έτσι ώστε να δεχτούμε την γενναιοδωρία της συνειδητότητας και να δημιουργήσουμε μία πραγματικότητα με σοφία; Γνωρίζουμε πραγματικά τι θέλουμε, βαθειά, πέρα από τα γονεικά πρέπει, την πληθώρα των διαφημήσεων, και όλες τις κοινωνικές πιέσεις που δεχόμαστε καθημερινά; Μπορούμε να εκφέρουμε τις λέξεις και να δημιουργήσουμε την πραγματικότητά μας; Εάν αποδεχτούμε την πραγματικότητα ότι όλοι εμπεριεχόμαστε, τέλεια, μέσα στο τέλειο, διαδραστικό σύμπλεγμα του παζλ της ζωής, πώς μπορούμε να επιτρέψουμε την αφθονία να υπάρχει και να ρέει στη ζωή μας; Πώς μπορούμε να “προγραμματίσουμε” τη ζωή μας εξωτερικεύοντας με τη φωνή μας τις διαπιστώσεις αυτής της τέλειας συνύπαρξης με το περιβάλλον μέσα στο οποίο υπάρχουμε;

 

Η φωνή μας διαθέτει δύναμη ολιστικής εναρμόνισης του εαυτού με το περιβάλλον, τόσο το εσωτερικό, όσο και το εξωτερικό. Μπορούμε να βρούμε την πραγματική φωνή μας. Τίποτε δεν μπορεί να μείνει κρυφό από τη φωνή μας. Μπορεί να ψευδόμαστε στους άλλους και να εξαπατούμε τον εαυτό μας με λόγια μας, αλλά η φωνή δεν ψεύδεται. Εάν ακούσουμε πραγματικά τη φωνή, θα ανακαλύψουμε πλήθος πληροφοριών που αγωνιούν να επικοινωνηθούν πίσω από την κουρτίνα των λέξεων και της ερμηνείας τους, δεξιότητα που ήδη σε κάποιο βαθμό όλοι κατέχουμε, πρόκειται για ένα εγγενές χαρακτηριστικό του είδους μας. Πόσες φορές ο τρόπος που μιλάμε εμείς οι ίδιοι επικοινωνεί άλλα από ότι το περιεχόμενο των λόγων μας;

 

Εάν εξασκήσουμε αυτή τη δεξιότητα, εάν αφιερώσουμε χρόνο στην ακρόαση της φωνής, έργο χωρίς τέλος και ανώτατη λειτουργία, θα βρεθούμε έκπληκτοι από τον πλούτο και την αμεσότητα που βρίσκεται στην ανθρώπινη επικοινωνία, γιατί τελικά, η βαθύτερη επιθυμία όλων είναι το μοίρασμα, η έκφραση της χαράς και του πόνου που νιώθουμε.

 

Οι συχνότητες που λείπουν ή βρίσκονται σε πλεόνασμα, καθώς και οι αντίστοιχοι αρμονικοί μαρτυρούν αυτές τις πληροφορίες. Χαρακτηριστικά της περιβάλλουσας της φωνής επίσης επικοινωνούν αυτό που αλήθεια επιθυμούμε να εκφράσουμε και να μοιραστούμε. Όλα τα χαρακτηριστικά της φωνής που θα εξετάσουμε συνθέτουν το ολόγραμμα του εαυτού μας και εξισορροπώντας και εναρμονίζοντάς τα, θα είμαστε σε θέση να έχουμε την βέλτιστη έκφραση και επικοινωνία με το περιβάλλον μας.